Energia jest dostarczana do organizmu poprzez pokarmy, które spożywamy i płyny, które pijemy. Żywność zawiera dużo zmagazynowanej energii chemicznej. Energia ta pochodzi z trzech głównych składników odżywczych: węglowodanów, białka i tłuszczów, przy czym węglowodany są preferowanym paliwem. Organizm ma jednak co najmniej kilka sposobów, aby uzyskać cenną energię, w zależności od sytuacji i potrzeb!

Pozyskiwanie energii – oddychanie tlenowe

Jedzenie podlega metabolizowaniu, aby wytworzyć ATP (trójfosforan adenozyny) w procesie znanym jako oddychanie komórkowe. To właśnie ATP jest wykorzystywany jako energia do wielu procesów zachodzących w ciele, w tym skurczu mięśni. Podstawowy, preferowany mechanizm pozyskiwania ATP nazywa się oddychaniem tlenowym.

Glukoza + Tlen → Dwutlenek węgla + Woda + Energia (jako ATP)

Początkowo enzymy rozkładają duże makrocząsteczki na proste cząstki podstawowe. Białka przetwarzają się na aminokwasy, polisacharydy na cukry, a tłuszcze na kwasy tłuszczowe i glicerol — dzięki działaniu określonych enzymów.

Oddychanie beztlenowe

Mięśnie ludzkie mogą oddychać beztlenowo w razie potrzeby. Proces jest jednak stosunkowo nieefektywny, ponieważ wytwarza energię netto w postaci2 cząsteczek ATP.

Jest to skuteczne w przypadku energicznych ćwiczeń trwających od 1 do 3 minut, takich jak krótkie sprinty. Jeśli aktywność wymaga więcej energii niż może dostarczyć dostępny tlen, twoje ciało będzie częściowo spalać glukozę w sposób beztlenowy.

Oddychanie beztlenowe dostarcza 2 cząsteczki ATP. Wykorzystuje się je jako energie do napędzania skurczu mięśni. Glikoliza beztlenowa zachodzi szybciej niż oddychanie tlenowe, ponieważ na każdą rozłożoną cząsteczkę glukozy wytwarza się mniej energii, więc więcej substratów musi zostać rozbitych w szybszym tempie, aby sprostać wymaganiom organizmu.

Kwas mlekowy (produkt uboczny oddychania beztlenowego) gromadzi się w mięśniach, powodując napięcie odczuwane podczas wytężonej aktywności. Jeśli ćwiczenia potrwają więcej niż kilka minut stężenie kwasu mlekowego wzrasta, powodując późniejsze zakwasy. Dodatkowy tlen, który dostarczasz organizmowi po intensywnych ćwiczeniach, reaguje z kwasem mlekowym w mięśniach, rozkładając go na dwutlenek węgla i wodę.

Prócz tych dwóch podstawowych sposób pozyskania energii są jeszcze inne, łatwo zauważyć jednak na tych przykładach, czemu tlen potrzebny jest nam do życia i czemu w trakcie treningu oddychamy szybciej!